Bierweek 17-23: Berliner Weisse

Kevin van Hoorn

Berliner Weisse / Berliner Weißbier / Berlin White / Berlin Sour / Berlinische Weitzenbier / Champagne du Nord

Deze week drinken we een wat onbekender biertype in Nederland. Naast de Vlaams Rood en Vlaams Bruin is een een Berliner Weisse het derde bekende zure biertype. Dit biertype heeft een typisch karakter, zo is de hop niet of nauwelijks aanwezig (vaak minder dan bij een pils) en is de kleur lichter dan een pils. De helderheid, een term die vaak gebruikt wordt bij het categoriseren of keuren van bieren, varieert bij een Berliner Weisse van licht troebel tot tweeschijn, wat er bijna uit kan zien als een soort troebele appelsap. Een Berliner Weisse heeft een typisch alcoholpercentage van tussen de 2.8 en 3.7%, dit is heel licht en maakt het uitermate geschikt als fris zomerbier, maar let op!

Een Berliner Weisse heeft natuurlijk smaak nodig en aangezien de alcohol laag is (weinig mout, weinig body) en de hop laag, wordt de nadruk gelegd op de smaak van de (vaak toegevoegde) lactose of melkzuur(bacterie). Vaak komt het zuur in bier uit wilde vergisting of uit Brettanomyces gist (alternatieve gist voor bierbrouwen dat als fout in wijn herkent kan worden) bij een Berliner Weisse is dit dus niet zo. Bij het maken van een Berliner Weisse wordt vaak > 50% tarwe toegevoegd omdat het immers meer body geeft. Hier is geen echt geschrift voor, maar tot 80% tarwe is niet ongebruikelijk. Verder is lactose oorspronkelijk een melksuiker en daardoor het perfect substraat voor melkzuurbacteriën welke dit afbreken tot melkzuur.

De typische geuren van een Berliner Weisse zijn: Appelcider, melkzuur of champagne. Een milde Brett geur kan herkend worden, hop ruikt men niet en bij lang bewaren kunnen fruitige en bloemige geuren de ondertoon nemen. De smaak is te omschrijven als droog, champagne-achtig, ciderachtig, verfrissend zuur. Ook het broodachtige door de toevoeging van tarwe is soms aanwezig.

Bij een Berliner Weisse wordt ook vaker fruit gedaan om een extra smaak of zurigheid te krijgen. Denk hierbij aan framboos, mango, kersen etc. Het type bier komt zoals de naam al doet vermoeden uit Berlijn, Duitsland. Het is in de 16e eeuw ontstaan nadat een brouwer genaamd "Cord Broyhan" uit Hamburg terugkwam naar Berlijn en het bier dat hij daar proefde is ging namaken. Het bier zou in 1680 voor het eerst beschreven zijn in boeken. Na 1700 werd dit het favoriete drankje van Berlijn, rond 1800 toen het bier populairder werd dan Pilsner waren er in Berlijn al 700 Weissbier bierlokalen. Het schijnt dat aan het begin van de 19e eeuw de soldaten van Napoleon de Berliner Weisse "Champagne du Nord" noemden.

Een aantal voorbeelden van een Berliner Weisse zijn: