Bier van de Week

Bierweek 17-19: Helles

Kevin van Hoorn

Helles / Münchener Helles / Münchner Helles / Helles Lager / Bayrisch Hell

Deze week drinken we een wat onbekender biertype, onbekend in Nederland en België. Een Helles of Münchener Helles is een biertype dat veel overeenkomsten heeft met een pils, een pils is ook een Lager type. Lager betekend dat het bier vergist wordt op lagere temperaturen tijdens de hoofdvergisting en de zogenoemde lagering. Het woord Lager wordt in Nederland zelden gebruikt, maar is in Engeland, de VS en Duitsland nog wel steeds een begrip. Voor ondergistende bieren gebruikt men een gist dat geschikt is om op koude temperaturen te vergisten. Oorspronkelijk komt de term Lager vanuit het Duits (lagern), vroeger werd de term Lager gebruikt voor alle ondergistende bieren, tegenwoordig is het nog maar gekoppeld aan een handvol types, waaronder pils en Helles.

Een Helles is een laag alcoholhoudend, licht gehopt helder bier van 6 - 12 EBC. Aan het uiterlijk nauwelijks te onderscheiden van een pils, een iets donkerdere kleur (richting blond) is wel zichtbaar. Bij het ruiken is het bier kenmerkend iets moutiger in de neus (je ruikt de granen), ook de hoppigheid is licht te herkennen. Voor een Helles worden over het algemeen Duitse en Tsjechische hoppen gebruikt, zoals: Agnus, Saaz, Hallertau, Perle of Spalt Select. De smaak van het bier is iets zoeter dan een pils en de hoppigheid is iets minder aanwezig. De schuimkraag is nagenoeg gelijk aan die van een pils. Voor de brouwers: indien je een Helles wilt maken, sla de stap van de eiwitrust over, de eiwitrust (inmaischen tussen de 50 en 58 °C), zorgt voor een stevige schuimkraag, dat bij een Helles niet gewenst is.

Sinds 2010 wordt een bier gebrouwen ter ere van het Oostenrijkse plaatsje 'Fucking'. Zij brouwen hier alleen Helles bier (Hell in het Duits), dit bier en deze brouwerij wordt daarom 'Fucking Hell' genoemd, zie de website hier. In Fucking heeft nooit een brouwerij gestaan en diverse Europese autoriteiten accepteerden de naam eerst niet. Ondertussen wordt het bier wereldwijd verkocht. Technisch is het bier meer pils dan een echte Helles omdat alle typische Münchener bieren een moutig karakter moeten hebben.

Waar in de meeste landen nog steeds Pils het meest gedronken bier is, ook in Duitsland, is men in Beieren erin geslaagd Helles een groter aandeel te laten hebben in de bierconsumptie dan Pils. In de Alpen was er vroeger gedurende de winter genoeg ijs om pils en Helles te produceren. Het bier werd hierna opgeslagen in rotstunnels (DE: Felsstollen) en gerijpt en kon vervolgens in de herfst gedronken worden.

Een aantal voorbeelden van een Helles zijn: